Onthulling Stijkelmonument te Katwijk

Op 7 september vindt de onthulling plaats van de replica van het Stijkelmonument te Katwijk. Na een jarenlange zoektocht voor een passende locatie voor deze replica, die daarvoor onderdeel was van het Zuid-Hollandse Verzetsmuseum te Gouda zijn wij zeer verheugd met deze locatie, die een duidelijke band heeft met de Stijkelgroep en in het bijzonder natuurlijk met de Katwijkers Arie en Willem van der Plas en Maarten Hoek.

Meer informatie vindt u in de uitnodiging, die u middels deze link kunt bekijken: Uitnodiging Onthulling Stijkelmonument.

Wij hopen u daar te treffen.

Film over de Stijkelgroep

Stichting Eregraf Stijkelgroep heeft een mooie film laten maken over de geschiedenis van de Stijkelgroep. De film is hieronder te bekijken: 

Video: West Dune Cemetry

Gedicht van Arthur Gelink. Muziek, zang en productie door Ton Jenner.

Reünie Stijkelgroep - 4 juni 2023

Op 4 juni 2023 werd er een reünie gehouden voor nabestaanden van de Stijkelgroep. Voorzitter Dirk Zwart opende de bijeenkomst, zijn welkomstwoord is hieronder te lezen. Vervolgens sprak Annemiek Lely, ook wel bekend als schrijfster van het boek “Het Koffertje van Oom Tom” over het belang van het blijven herdenken. De muzikale video "West Dune Cemetery" werd vertoond. Vervolgens werd de film over de Stijkelgroep voor het eerst vertoond. Zowel de film als de muzikale video zijn via deze website terug te zien.

Welkomstwoord van Dirk Zwart, voorzitter Stichting Eregraf Stijkelgroep

Nabestaanden en verwanten van leden van de Stijkelgroep /, dames en heren, 

Graag heet ik u welkom bij deze reünie.  Na de grote en succesvolle herdenking 5 jaar geleden was er het besef dat om de Stijkelgroep ook in de toekomst op zo’n manier te kunnen blijven herdenken  het nodig is om een goede band te onderhouden met de nabestaanden en verwanten.  

Voor een grote herdenking in 2043, dan is het namelijk 100 jaar geleden dat de Stijkelgroep geëxecuteerd werd, is niet alleen het onderhouden,  maar ook het ontwikkelen van een band met de jongere generaties nodig. Een bijeenkomst zoals deze draagt hopelijk bij aan dit streven. En ook met de hierna te vertonen documentaire over de Stijkelgroep wordt geprobeerd het herdenken van deze groep bijzondere mensen levend te houden .

Er is vandaag een kleine selectie van materiaal uit het archief van de Stichting Eregraf Stijkelgroep te zien. Er zijn twee oude adreslijsten vol met aantekeningen/doorhalingen/aanpassingen. Deze adreslijsten worden nog regelmatig geraadpleegd  voor het terugvinden van hoe de verwantschap met een lid van de Stijkelgroep is. In het verleden werden deze lijsten ook gedeeld met de nabestaanden. Jammer genoeg verhindert de huidige wetgeving verspreiding van zulke contact gegevens, waardoor het niet mogelijk is om net als in het verleden deze informatie met u allen te delen.

Tevens zijn er twee afscheidsbrieven te zien. Eén is de bekende brief van Han Stijkel, / maar de andere is een onbekendere brief van Jacques Thomas, geschreven in Berlijn op de vroege ochtend van 4 juni 1943. Deze brief kwam via Pater Kreutzberg op 8 mei 1945 bij mevrouw Thomas. De brief begint met de openingszin, Hedenmorgen hebben wij het bericht gekregen dat onze terechtstelling zal plaats hebben hedenmorgen.  Het besef dat deze zin nu 80 jaar geleden op deze dag in de vroege ochtend geschreven werd ontroert mij en onderstreept voor mij de noodzaak voor het blijven herdenken van de Stijkelgroep.

Begin 2018 werd de Stichting verzocht om een nieuwe locatie te vinden voor de replica van het monument. Deze replica, die in 1988 tot stand is gekomen door giften van het bedrijf Nedlloyd en van de Stichting Eregraf Stijkelgroep stond jarenlang in de tuin van het Zuid-Hollandse Verzetsmuseum te Gouda.   Dit museum is gefuseerd en in 2018 verhuisd naar een locatie  waar de replica niet kon worden opgesteld. Na jaren van opslag wordt deze replica op 7 september opnieuw onthuld op een zeer mooie locatie; de oude begraafplaats in Katwijk. Omdat een aantal Stijkelgroep leden uit Katwijk kwam is dit een locatie waarmee een band is. Bovendien was indertijd met name Arie Dirk van der Plas, vanuit de Stichting actief betrokken bij de realisatie van de replica. Dus een locatie in Katwijk is een perfecte bestemming.

Eind dit jaar zullen de heer Bob Moret  en ik terugtreden uit het Stichtingsbestuur. Het bestuur zal versterkt worden met de heer Jan Bart Moret, beoogd secretaris en mevrouw Karen van Opstal, terwijl de heer Dirk Jan Jonker het voorzitterschap zal overnemen. In de 26 jaar, die ik in het bestuur van Stichting zat heb ik weleens getwijfeld over de opvolging, maar met deze beoogde invulling heb ik er alle vertrouwen in.

Ik sluit dit welkomstwoord af met de aankondiging van de voordracht van Annemiek Lely, schrijfster van het boek “Het koffertje van oom Tom”, waarna nog een onverwacht muzikaal eerbetoon aan de Stijkelgroep met de titel West Dune Cemetry te zien zal zijn.

 Ik wens u een goede bijeenkomst en hoop dat u een gelegenheid vindt om even bij het Eregraf stil te staan.

An der Mἂckerritzbrücke

Tijdens de reünie op 4 juni 2023, heeft de heer Age Lubbers, verwant aan Cornelis Gude, een vriend in Berlijn gemobiliseerd om een bloemstuk met een verklarende tekst te plaatsen bij de An der Mἂckerritzbrücke. Dit is ongeveer de locatie waar de schietbaan zich bevond waar de 32 Stijkelgroep leden werden doodgeschoten.

Eigenaarschap Stijkel monument

Na onderzoek in diverse archieven is gebleken dat de Gemeente Den Haag eigenaar is van het Stijkel Monument. En om onduidelijkheden in de toekomst te voorkomen is er een vaststellingsovereenkomst met de Gemeente opgesteld en getekend waarbij o.a. afspraken met betrekking tot het onderhoud van het Monument zijn vastgelegd.

Herdenking 4 mei 2021

De Stichting Nationale Herdenking 's-Gravenhage heeft besloten dit jaar niet op normale wijze de 4 mei herdenking te organiseren. Echter, er zal wel een min of meer geïmproviseerde bijeenkomst met kranslegging plaatsvinden in samenwerking met onze Stichting. Het is wel de bedoeling dat deze bijeenkomst alleen op uitnodiging plaatsvindt. Het bestuur betreurt dat het dit jaar wederom niet mogelijk is een normale 4 mei herdenking te houden. En spreekt de hoop uit dat het volgend jaar wel weer mogelijk is.

Video: Herdenking 2020

De video van de herdenking van 4 mei 2020 op begraafplaats Westduin:

Bron: TV Loosduinen
Publicatiedatum: 5 mei 2020

Video: Polygoonnieuws herbegrafenis Stijkelgroep

De video van Polygoonnieuws over de herbegrafenis van de Stijkelgroep leden op 1 augustus 1947:

Weekjournaal van Polygoon Hollands Nieuws van week 32 uit 1947.

In de St. Jacobskerk in Den Haag wordt een herdenkingsdienst gehouden voor de 43 gefusilleerden van de groep. Na de kerkdienst trekt een begrafenisstoet, bestaande uit een lijkkoets met het lichaam van één van de slachtoffers, begeleid en gevolgd door een lange stoet militairen, politie, ex-verzetslieden en burgers, door de straten naar de begraafplaats Westduin. De laatste eer die aan deze ene geëxecuteerde wordt bewezen, geldt voor de hele groep. Op de begraafplaats wordt de kist, met militaire eer, ter aarde besteld. Een vuurpeloton vuurt saluutschoten af boven de open grafkuil.

Maker: Polygoon Hollands Nieuws (producent) / Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid (beheerder)
Publicatiedatum: 4 augustus 1947
Lengte:01:40

'Verzetshelden van de Stijkelgroep gingen zingend op weg naar hun einde' - artikel in AD

Naar aanleiding van onze 4 mei herdenking 2019 verscheen het volgende artikel in het Algemeen Dagblad:

Verzetshelden van de Stijkelgroep gingen zingend op weg naar hun einde, slechts vier overleefden de oorlog

Op het eregraf Westduin ligt de Stijkelgroep begraven. Bij dit monument wordt op 4 mei stilgestaan bij hen die vielen. Onderzoek werpt nieuw licht op het tragische lot van de groep: van de 47 leden overleefden slechts vier de oorlog.

Dankzij een onlangs verschenen boek weten we nu meer over de laatste jaren van deze groep verzetshelden. Historicus Willem de Vreugd uit Katwijk reconstrueert hun gevangenschap en proces in De Stijkelgroep, Een mislukt avontuur met dramatische gevolgen. De Vreugd deed maar liefst tien jaar onderzoek in binnen- en buitenlandse archieven, las veel brieven van de gevangenen en sprak uitvoerig met nabestaanden.

De tragiek is dat De Vreugd vlak voor publicatie van het boek zelf kwam te overlijden. Zijn zuster Annie heeft de taak op zich genomen om het werk van haar 'markante broer' verder te verspreiden. ,,Omdat het belangrijk is dat het verhaal verteld wordt.''

Huwelijksdag

Het was voor de auteur in feite een stukje familiegeschiedenis. Zijn aangetrouwde neef werd een week na zijn huwelijksdag opgepakt als lid van de Stijkelgroep.
Annie de Vreugd Bijna tien jaar deed de in Katwijk geboren historicus Wim de Vreugd onderzoek naar een van de eerste verzetsbewegingen in de Tweede Wereldoorlog. Al in het voorjaar van 1941 wordt deze Haagse Stijkelgroep opgerold en twee jaar later worden 32 groepsleden in Duitsland gefusilleerd. Toen Wims manuscript klaar was, werd hij ernstig ziek. Zus Annie stelde alles in het werk om zijn boek nog voor zijn sterven te publiceren. "Het heeft niet zo mogen zijn." © Corinne van Santen 

We maken in het boek kennis met de 28-jarige Han Stijkel, zoon van een kleermaker die op 10 mei 1940 de aanval van Duitse vliegtuigen ziet vanaf het balkon aan de Haagschestraat. De jongeman, bijna afgestudeerd in Engelse taal- en letterkunde, heeft contacten in de hoogste kringen en wil snel tot actie overgaan. In het najaar van 1940 vraagt Stijkel toestemming aan oud-premier Colijn om een organisatie op te zetten. Plan was een ander soort verzetsgroep in het leven te roepen dan de Geuzen, die sabotages pleegden.

Het was vanaf het begin duidelijk dat Stijkel de leider zou worden. Hij was charismatisch en straalde gezag uit. Zijn adjudant werd Cornelis Gude (25), een Delftse student die op de Grebbeberg tegen de Duitsers had gevochten. Stijkel was heel behoedzaam in het zoeken van medestanders: ze werden op niet minder dan vier manieren gescreend. De groep bestond uiteindelijk uit officieren, politiemensen, ingenieurs, vissers, studenten en ondernemers. Zij begonnen allerlei informatie te verzamelen die voor een invasie nuttig zou zijn, zoals kaarten van munitiefabrieken in Voorburg, foto's van Fokker en van onderzeeboten in Duitsland.

Ondanks hun behoedzame aanpak ging het al snel fout toen de Sicherheitspolizei met twee spionnen in de groep infiltreerde. Een van hen deed zich voor als Gaykema, een half-jood die naar Engeland wilde vertrekken. Voor de overtocht werd niet minder dan 50.000 gulden (omgerekend nu circa 400.000 euro) geboden. Stijkel stemde in, want hij wilde ook naar Londen om daar met de regering in ballingschap te spreken en spionagemateriaal af te leveren.